2-jarige opleiding voor socio-emotionele leerlingenbegeleiders: 1ste jaar

De volledige opleiding bestaat uit 2 jaren van elk 10 dagen. 

De opleidingsdagen zijn steeds gepland op dezelfde weekdag (maandag of vrijdag) zodat er bij het opstellen van uurroosters rekening mee gehouden kan worden.

JAAR 1: ik als begeleider in relatie tot mezelf, de leerling, de ouders en de school.  Je krijgt een stevig pakket mee aan gespreksvaardigheden en methodieken om (verder) aan de slag te gaan als socio-emotionele leerlingenbegeleider op school.

JAAR 2: verdieping van inhoudelijke expertise rond socio-emotionele thema’s.

INHOUD JAAR 1

Dag 1: grondhouding met klemtoon op erkennend luisteren (Maarten)

• Kennismaking
• Grondhouding als leerlingenbegeleider vanuit interactionele vormgeving (empathie en directiviteit, auhenticiteit, respect, dialogisch, veiligheid)
• Opbouw van gesprekstechnieken naar erkennend luisteren

Dag 2:IV-driehoek en hypothesemodel (Ruth)

• Kennismaking met de IV-driehoek, een instrument om de  'ingang' te vinden bij de leerling.
• Kennismaken met het hypothesemodel
• Het hypothesemodel leren hanteren als een middel om leerlingen in hun totaliteit te bekijken en om je begeleidingsplan gefundeerd op te maken.

Dag 3:ontwikkelingspsychologie (de noden die bij de leeftijd horen) en gesprekstechnieken (Ruth)

• Koppelen van de ontwikkelingspsychologievan kinderen aan passende gesprekstechnieken
• Kennismaken met hinderpalen bij luisteren en de werking ervan
• Inoefening 

Dag 4: Contextuele perspectief en gesprekken met ouders (Maarten)

• Inzichten uit de contextuele therapie toegepast op de leerlingenbegeleiding: werken met de vier dimensies, het begrip loyaliteit, de dynamische driehoek van groeiruimte
• cruciale aandachtspunten in gesprek met ouders

Dag 5: Grenzen en zelfzorg (Maarten)

• Grenzen aan begeleiding: opdracht en draagkracht van de school en van de begeleider, hulpbronnen voor de begeleider, verschil tussen begeleiden en therapie…
• Hoe doorverwijzen?
• Zelfzorg als begeleider

Dag 6: Minder-verbale begeleidingstechnieken (Ruth)

• Hulpmidddelen en methodieken die extra handig zijn voor leerlingen 
  • Uit het basisonderwijs
  • of met een (talige of mentale) beperking
  • of die anderstalig zijn

   

Dag 7: Supervisie (Maarten en Ruth)

• Supervisie op basis van casusssen van deelnemers, gebruik makend van het hypothesemodel

Dag 8: Overdrachtsmechanismen en zelfreflectie vanuit o.a. contextueel perspectief  (Ruth)

• Invloed van de eigen onverwerkte stukken bij het begeleiden van leerlingen. (Wat doet het met je, wat maakt het in de begeleider los?)
• Bewustwording van eigen perspectieven
• Positieve en negatieve overdracht bij leerlingen
• Positieve en negatieve tegenoverdracht bij de begeleider

Dag 9: Motiverende gespreksvoering (Maarten)

• Motivatie en leerbereidheid
• Het A,B,C van autonome motivatie, ook in begeleiding
• Hoe begeleid je jongeren (of eventueel collega's)  naar gedragsverandering? 
  • de fasen van gedragsverandering
  • de stappen van motiverende gespreksvoering
  • van reflectie naar concrete actie

   

Dag 10:  Afronding 1stejaar (Maarten)

• Voormiddag: Moeilijke boodschappen brengen als begeleider
• Namiddag: Reflectie, integratie en afronding van jaar 1 

INHOUD JAAR 2

Dag 11: verdiepen van de grondhouding (Ruth)

• Herkennen van en rekening houden met gevoeligheden die kunnen leiden tot reacties van weerstand in gesprek met leerling, ouders, collega’s zoals schaamte, schuld en onmacht
• Inzicht in de mechanismen van schaamte, schuld en onmacht
• Oefenen van gesprekstechnieken en oefenen in aandachtig aanwezig zijn om weer tot verbinding te komen

Dag 12: begeleiden van leerlingen met faalangst (Maarten)

• Wat is faalangst en wat is het niet? Faalangst herkennen en bevragen
• Methodes inoefenen om faalangst te reduceren, gebaseerd op de ‘ingang’ van de leerling (zie IV-driehoek eerste jaar)
• G-denken, ademhalingsoefeiningen, visualisatie en ankertechnieken.

Dag 13: Omgaan met pestgedrag (Maarten)

• Pesten en soorten agressie
• Pesten als groepsgedrag
• Preventie: werken aan een hechte klasgroep (groepsdynamica)
• Curatief: no blame-methode leren kennen en inoefenen

Dag 14: Systemisch kijken (Ruth)

• De leerlingenbegeleider plaatst zich door zijn bijzonder taak op school ook op een andere manier naast zijn collega’s en tegenover de leerlingen. Wat is de plaats van de begeleider in het team?
• Kijken vanuit 3 systemische pijlers: iedereen hoort erbij, ieder heeft een plek in het geheel, de balans van geven en nemen
• Hoe kan de leerlingenbegeleider deel blijven uitmaken van een team wanneer hij informatie krijgt over collega’s?
• Tijdens deze dag wordt gewerkt met onderwijsopstellingen

Dag 15: Suïcidepreventie (Maarten)

• Inzicht in het suïcidaal proces
• Leren bevragen van het suïcidaal proces, uitlokkende en remmende factoren
• Signalen herkennen, bevragen, risico-inschatting
• Stimulans tot draaiboek op school

Dag 16: Wat als er meer aan de hand is? (Ruth)

• Onrustwekkende signalen over de thuissituatie
• Onrustwekkend gedrag bij de leerling
• Beknopte info over psychopathologie
• Volgorde: Herkennen, bespreekbaar maken, samenwerken met externen, doorverwijzen
• Opfrissing van het grenzenmodel van het 1stejaar

Dag 17: Supervisie (Ruth en Maarten)

• Deelnemers brengen een casus in op basis van het hypothesemodel én op basis van overleg met een andere partij: collega, CLB-medewerker, directeur, ouders, ….

Dag 18: Creatief oplossingsgericht (Ruth)

• Via creatieve en narratieve werkvormen 
• het zelf-oplossend vermogen van de leerling aanspreken en versterken

Dag 19: verdieping coachingsvaardigheden (Maarten)

• oefenen op gespreksvaardigheden om de ander (jongere of collega) te ondersteunen 
• omgaan met weerstand 

Dag 20: : Afronding  (Ruth en Maarten)

• Reflectie, integratie, evaluatie
• Uitreiking van het certificaat

Op het einde van de opleiding wordt een certificaat uitgereikt aan wie de volledige opleiding gevolgd heeft.

De kostprijs van €1250 is per jaar. (inbegrepen:10 lesdagen, hand-outs, drank, broodjeslunch, btw)

Casusvoorbeelden

Stella zit in het 5desecundair. Ze blijkt mikpunt van pesterijen geworden. Terwijl met de klas een no blame-aanpak wordt opgestart, heeft de leerlingenbegeleider gesprekken met Stella om haar te ondersteunen om zich iets assertiever op te stellen.  Dat lukt. Gaandeweg neemt Stella voor de eerste maal in haar leven iemand (de leerlingenbegeleider) in vertrouwen om te vertellen over een aanranding toen ze 13 jaar was.  Samen met Stella  en haar ouders wordt ook externe hulp ingeschakeld om dat onderliggende trauma aan te pakken. De leerlingenbegeleider blijft nog een tijdje verder werken aan de communicatie in de klas.

Trikke zit in het 4de studiejaar en weet soms met zichzelf geen blijf.  Hij heeft soms uitbarstingen van woede terwijl er weinig gebeurd lijkt te zijn.  Door gesprekjes met hem blijkt dat hij heel wat stress van thuis mee naar school neemt en dat zijn emmertje snel vol is door de spanning van thuis. Hierover wordt samen de ouders gesproken.  Elke ochtend mag Trikke op een ‘gevoelsthermometer’ bij de juf aanduiden hoe hij zich voelt.  Dat alleen al maakt hem terug vrolijker en rustiger in de loop van de dag. Er wordt ook afgesproken dat hij een kort time-out-momentje mag aanvragen als het nodig is.  Hij hoeft hier bijna nooit meer gebruik van te maken.

Thomas is 12 en bij verschillende vechtpartijen betrokken op school. De directeur heeft daarvoor een tuchtdossier opgestart en vraagt aan de leerlingenbegeleidster om te kijken of ze Thomas kan helpen om vechtpartijen te vermijden.  Ze werken samen aan aangeven en respecteren van grenzen.  

Fien is ontroostbaar.  Haar konijntje is gisteren gestorven.  De zorgjuf luistert en erkent haar verdriet.  Ze spreken af dat ze deze week elke middag samen een tekening maken voor haar gestorven konijntje.  Dat ziet Fien wel zitten.  Achteraf bleek dat de tekeningen haar ook hielpen om thuis over haar verdriet te vertellen.   

Salia is een tijdje afwezig geweest.  Nu ze wat achterstand voor wiskunde heeft opgelopen, blijkt er faalangst de kop op te steken.  De leerlingenbegeleidster leert haar enkele technieken aan waarmee zichzelf kan ontspannen op het moment dat faalangst opduikt.  Gaandeweg haalt ze haar achterstand op en blijkt ze met de faalangstreductie technieken ook voor enkele andere vakken hogere punten te halen. Omdat die punten nooit slecht waren, was het niemand opgevallen dat Salia al enkele jaren last had van faalangst.

Elly vraagt aan de leerlingenbegeleider om hem even te mogen spreken.  Wanneer ze samen zitten, trekt ze haar lange mouwen op.  Rond haar beide polsen zit een verband. “Omdat het me gisteren niet gelukt is, dacht ik dat er misschien toch nog een reden moet zijn om te leven, ik weet alleen niet hoe ik zelf uit de miserie geraak.” 

Allemaal voorbeelden uit het leven gegrepen (maar met een andere naam).  Allemaal situaties waarbij je als school dankbaar bent dat er een leerlingenbegeleider werkt die zich degelijk opgeleid voelt.  

GETUIGENISSEN 

"10 dagen enorm veel kennis opgedaan door theoretische kaders plus praktijkervaringen, een opleiding waar je onmiddellijk mee aan de slag kan."

"Ik ga deze opleiding aan iedereen aanbevelen en promoten. Het is zijn geld waard."

"Inspirerend, verrijkend en zeer toepasbaar in de praktijk als leerlingenbegeleider. De thema's zijn zeer goed theoretisch uitgewerkt en telkens met goede praktijkvoorbeelden verduidelijkt. Er is ruimte voor zelfreflectie en persoonlijke groei."

"Doe deze opleiding want je leert bij door mensen die zelf met hun 2 voeten in het vak stonden, eerst als leerkracht, nadien als leerlingenbegeleider. Het werkt inspirerend en zorgt dat je met de nodige dosis zelfvertrouwen en kennis de volgende keer weer verder kunt."

"De opleiding laat je groeien op persoonlijk én op professioneel vlak. Er wordt een sterke verbinding gemaakt tussen theoretische kaders en praktijk met veel tijd en ruimte om te oefenen. Die concrete handvatten en ervaringen waren voor mij heel erg waardevol, plus het gevoel dat je er niet alleen voor staat. Ik heb enorm veel gehad aan de medecursisten."

"De opleiding heeft me zowel als persoon als als leerlingenbegeleider laten groeien. Ze heeft me meer zelfvertrouwen en inzicht gegeven. Door bewust stil te staan bij het thema grenzen, kan ik nu beter voor mezelf zorgen, maar daardoor ook beter voor anderen. Ik kan bv. beter uitzoomen, om daarna tot de kern van de zaak te komen. En ik kan de regie in gesprekken behouden, zonder daarbij in te boeten aan oprechtheid of empathie. Kortom, ik kan meer vanuit mijn eigen kracht werken en dat geeft inspiratie en moed om steeds door te gaan. De opleiding maakt van jou een betere leerlingenbegeleider, door eerst en vooral stil te staan bij jezelf, in relatie tot anderen. Je krijgt elke keer opnieuw praktische handvaten waarmee je de dag erna meteen aan de slag kan. En de lesgevers en de groep vormen het ideale klankbord om uit te wisselen rond die ervaringen. Op die manier geeft de opleiding zowel voldoening als rust, de perfecte combinatie volgens mij." Lien Van der Biest, cursistenbegeleider 

"Door deze opleiding voel ik mij krachtiger omdat ik kan terugvallen op mijn kennis die ik opdeed tijdens de opleiding. Die kennis is voor mij een referentiekader waarbinnen ik kan werken. Door ook grenzen te stellen voor jezelf lukt het ook beter om de problemen bij de eigenaar te laten en het niet jouw probleem te maken. Dit geldt zowel in mijn job, maar ook in het persoonlijk leven maak ik nu deze transfer. De opleiding geeft een totale vorming tot leerlingenbegeleider. Er is een duidelijke visie van wat men wil bereiken. Daarbij wordt er ook voor een veilige omgeving gezorgd, waar je steeds kunt ‘aankomen’ en tijd kan nemen om te reflecteren.Tijdens het eerste jaar werd er eerder toegespitst op de individuele leerlingenbegeleider, zijn skills en zijn relatie tot verschillende partijen. Tijdens het tweede jaar werd de aandacht verlegd naar volledige dagen die in het teken staan van onderwerpen waar leerlingenbegeleiders dagdagelijks mee geconfronteerd worden. Van hieruit ontstonden voor onze school meerdere draaiboeken." Yannick Bas, leerlingenbegeleider

“Deze opleiding was op vele vlakken een verrijking. Ze heeft mijn oren, ogen en hart met elkaar verbonden.  Het heeft me kennis en inzichten gegeven die zowel op professioneel vlak als op persoonlijk vlak al van pas zijn gekomen.  Het waren rustmomenten en een vorm van therapie waarbij de technieken die ingeoefend werden een heilzaam effect hadden op mijn ziel.  Deze opleiding is zeer geschikt voor leerlingenbegeleiders, zorgco’s en zorgleerkrachten.”  Sophie Stremersch, zorgjuf

"Deze opleiding heeft mij als leerlingenbegeleider een rijk gevulde schatkist opgeleverd vol theoretische inzichten in de ontwikkelingspsychologie, het contextuele gedachtengoed, het systemisch kijken, verschillende vormen van gesprekstechnieken en luistervaardigheden tot creatief oplossingsgerichte begeleidingstechnieken, methoden om pestgedrag en faalangst op school te reduceren, richtlijnen rond suïcidepreventie op school en nog veel meer… Het theoretisch gedeelte werd d.m.v. actieve werkvormen overgebracht en telkens gekoppeld aan praktische voorbeelden en ervaringsgerichte oefeningen. Dit alles onder leiding van Maarten en Katrien, twee inspirerende en ervaren coaches. Tijdens de opleiding werd er veel ruimte gemaakt in de groep voor het delen van ervaringen en indrukken. Het opleidingscentrum ervaarde ik als een zeer inspirerende plek. De positieve energie van de natuur rondom je, doet je daar als vanzelf herbronnen. De lesdag rond ‘zelfzorg en grenzen’ en de begeleiding van Maarten tijdens de supervisiedagen waren bijzondere keerpunten in mijn groeiproces. De vele reflectiemomenten, grondingsoefeningen, maar bovenal de empathie en de bewuste aandacht van Maarten en Katrien hebben me doen geloven in mijn kracht, waardoor ik sterker in mijn schoenen ben gaan staan als individu en als leerlingebegeleider. De hulpbronnen en handvaten die ze mij gegeven hebben tijdens de opleiding, zijn voor altijd van onschatbare waarde! Deze opleiding is een echte aanrader! " Nele Vanstraelen, leerlingencoördinator kunsthumaniora Hasselt

"Langzaam aan rolde ik als leerkracht in de functie van leerlingbegeleider. Al snel wist ik dat hier mijn passie lag maar ontbrak me achtergrond, kennis en inzichten die je nodig hebt om deze functie goed uit te oefenen. Dit bracht frustraties en onzekerheid met zich mee, wat ervoor zorgde dat mijn opdracht op school soms zwaar aanvoelde. Bij de start van deze opleiding was ik sceptisch: ‘Gaat de inhoud toepasbaar zijn voor mijn doelpubliek?’, ‘Krijg ik deze opleidingsdagen wel gepland in mijn drukke werkschema?’, ‘Ga ik er voldoende kunnen uithalen?’ Al vanaf het eerste moment verdwenen mijn twijfels als sneeuw voor de zon. In een rustgevende en veilige omgeving met aandacht voor zowel het welzijn voor jou als individu als aandacht voor het welzijn van de groep werden we ondergedompeld in thema’s die verhelderend waren en kwam ik iedere keer thuis met tips en tricks die direct toepasbaar zijn op de werkvloer. Al heel snel merkte ik dat deze opleidingsdag rust en energie bracht in mijn agenda i.p.v. dat het zorgde voor extra werkdruk.Het traject bezorgde me een kader waarin ik mijn job als leerlingbegeleider kan uitvoeren waardoor ik zelfzekerder werd en beter kon aanpakken. Ik leerde mild te zijn en begrip te hebben voor de leerlingen, voor mijn collega’s en voor mezelf. Alles gaat gewoon vlotter. Ik heb het gevoel enorm gegroeid te zijn, zowel op professioneel als op persoonlijk vlak en ik ben zo dankbaar dat ik hier deel van mocht uitmaken."  Anneleen Swinters, Buso kids 

"Wanneer is een bijscholing/opleiding een meerwaarde? Wat verwacht JIJ van een opleiding? Ga je voor een snelle quick-fix; kom mij maar eens vertellen hoe ik het direct morgen in mijn klaspraktijk kan toepassen? Of wil je graag diepgang? Theorie verankeren in je praktijk?
Lees dan nu verder.

Waarden integreren waar je achter kan staan en van daaruit een houding creëren die volledig bij je past, waardoor je met een open houding klaarstaat voor iedere leerling die op je pad komt.  

Ik begon deze opleiding met de volgende insteek: Ik mis kennis. Ik doe maar wat.
Een leerling komt bij me omdat hij de maaltafels maar niet verankerd krijgt, weinig inzicht heeft in het gebruik van de tussenstappen bij hoofdrekenen, niet tot leren komt, …
En dan ineens tijdens het oefenen, luchten ze hun hart.
‘Ik kan het toch nooit, juf.’
‘Vandaag op de speelplaats gebeurde iets en nu kan ik niet meer nadenken.’
‘Thuis kan ik niet leren.’
En dan voelde ik, hier kan ik zoveel meer uithalen maar ik mis bagage.  

En zo kwam ik met mijn zo-goed-als-leeg koffertje aan bij Vonk en Visie. Dankzij Ruth en Maarten mocht ik ervaringen delen, ze linken aan theoretische kaders, zoeken naar de juiste systemen en begeleidings -en gesprekstechnieken. Bij intervisie kregen we inzichten om onze eigen werking bij te sturen .Op de werkvloer werden mijn interventies gezien en gewaardeerd en kon ik met mijn (zorg)leerlingen kleine successen boeken. Ruth haar kennis met insteek vanuit haar CLB en zorgco achtergrond en Maarten’s zachte maar heldere vraagstellingen met altijd de link naar de theorie en de praktijk vulden mijn koffer met duidelijke inhoud en een schat aan waardevolle informatie.  

Het is een parcours van trial and error. Je durven laten zien en durven falen.
Want als je zelf durft falen, weet je waar je leerlingen doorgaan.
Want als je zelf op die plaats durft te staan van ongemak, voel je aan wat jouw leerling nodig heeft. Maar het is ook een parcours vol groeien naar die socio-emotioneel leerlingenbegeleider die je kan en wil en mag zijn. Welke stappen ben jij bereid hiervoor te nemen? Op welke manier wil jij van betekenis zijn voor jouw zorgleerlingen? Wat is jouw grote honger? Welk deel van jouw koffertje mag nog met kennis gevuld worden?

Ben je benieuwd naar het gebruik van ‘krachtparels’, ‘de prinses en de draak’, ‘de dynamische driehoek’, ‘omgaan met pesten’, ‘mandaten’, … ?  

Schrijf je in, laat je verwonderen, vertrouw op het proces bij jezelf en je leerlingen en kijk over twee jaar terug naar vandaag.
De beste beslissing ooit!"

Sylvie De la Haye, VLS De Boomgaard, Maaseik 

FACTURATIE

Dit is een tweejarige opleiding.  Er komt per schooljaar een factuur.  Als dit niet mogelijk is, mag je altijd in overleg gaan.  Gespreide betaling kan ook.